Holdsveikur niðursetningur, vinnukona sem gengur í sjóinn, ung hjón sem verða undir skriðufalli, feðgar sem drukkna, bláfátæk húsfreyja, efnaður bóndi, morðingi og fórnarlömb hans, örbjarga piparsveinn, fyrrverandi hreppstjórar, prestsdóttir á stórbýli og rektorsfrú í Reykjavík.

Nákvæmar skrár yfir eignir þessa fólks og fjölda annarra birtast í bókinni, sem er er útgáfa á uppskriftum eftirlátinna fjármuna 96 einstaklinga sem bjuggu í öllum sýslum landsins á tímabilinu 1722-1820. Frá þessum árum eru til fimm þúsund slík dánarbú og val á textum tekur mið af því að sýna sem fjölbreyttasta þætti íslensks samfélags.

Í hópnum eru 45 konur og 51 karl, gamalmenni og vinnufólk jafnt sem bændur, sumir fátækir og aðrir sterkefnaðir. Aldursbil einstaklinganna er frá 21 árs til 81 árs. Lögboðið var að skrá eignir nýlátins fólks vegna arfaskipta. Hreppstjórar unnu verkið af stakri samviskusemi og skráðu allt frá bústofni og verkfærum til búsmuna, fatnaðar og bóka.

Markmið útgáfunnar er að vekja athygli á þessum gögnum, almennum lesendum til fróðleiks og skemmtunar, en jafnframt í því skyni að leggja grunn að frekari rannsóknum fræðimanna. Stafsetning er löguð að nútíðarhætti en orðmyndum haldið. Sérhver einstaklingur er kynntur eftir því sem heimildir leyfa og í inngangi er fjallað um gögnin og fræðilegt gildi þeirra.

Már Jónsson er prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands.