Sagnfræðingurinn Vilhelm Vilhelmsson nefnir bók sína Sjálfstætt fólk: Vistarband og íslenskt samfélag á 19. öld.

Hún fjallar um vistarbandið sem fól í sér þá skyldu búlausra að ráða sig í ársvistir hjá bændum og lúta húsaga þeirra.

Fjallað er um togstreituna milli undirsáta og yfirboðara í gamla sveitafélaginu og saga alþýðunnar er sögð frá sjónarhorni hennar sjálfrar fremur en valdhafa.